Aftı önlemenize yarayacak yöntemlerden bahsetmeden önce bu problem hakkında birazcık bilimsel bilgi vermek gerektiğini düşünüyoruz.
Aft neden oluşur?
Açıkçası kimse tam olarak afta neden olan şeyin ne olduğunu bilmiyor. Aftı olan insanlarda afta sebep olabilecek herhangi başka bir sağlık problemi gözlemlenmiyor.
-Hem genetik hem çevresel faktörlerin aft oluşuma sebep olduğu öne sürülmekte ancak kesin sebep bilinememekte.
-Bu durumdan muzdarip olan insanlarda tesbit edilen bazı ortak problemler aftla ilişkilendirilmiş ancak hiçbirinin kesin neden olduğuna dair bir kanıt yoktur.
- Ağza alınan darbe
- Adet döngüsüne bağlı hormonal değişimler
- Anksiyete ya da stres
- Sigarayı bırakmak
- Genetik
- İlaçlar
- Yemeklere karşı allerji veya diğer hassasiyetler
- Sodyum sulfat içeren diş macunları
- Demir eksikliği, folik asit eksikliği, B12 vitamini eksikliği.
Aft hangi bölgelerde oluşur?
Aftların çeşitli formları vardır. Ağız içinde dilin ucu, dudaklar ya da damak harici her yerde oluşabilir.
Ne zaman doktora gitmeli?
- Eğer ilk defa afta benzer bir şeyle karşılaşıyorsanız ve teşhis konması gerekiyorsa
- Eğer hissettiğiniz acı gitgide kötüye gidiyor ve kontrol edilemez bir hal alıyorsa
- Eğer aynı zamanda ishal gibi bir probleminiz varsa, bu durumda Crohn rahatsızlığı ya da ülsere bağlı midede kolit gibi sistematik problemlerin göstergesi aft olabilir.
- Eğer ağzınızdan başka bölgelerde de afta benzer şeylerle karşılaşıyorsanız, bu durumda Behçet hastalığı ya da cinsel yolla bulaşan başka bir hastalık sebebiyle bunlar oluşuyor olabilir.
- Eğer aftlar 3 haftadır geçmiyorsa- 3 haftadan fazla süren lezyonlar ağızda kanser oluşumlarına işaret ediyor olabilir.
– Eğer sigara içmek ya da tütün çiğnemek gibi alışkanlıklarınız varsa aftın bu nedene bağlı ortaya çıkma ihtimali yüksektir.
Aftı nasıl önleyebilirsiniz?
- Ağzınızda travma yaratacak davranışlardan kaçının. Hafif travmalara, örneğin sert diş fırçaları kullanmak ya da kabuklu yemiş yemek gibi davranışlar sonucu oluşan travmalara da mahal vermeyin.
- Stressis yaşayın: Çoğu birey için, sürekli ortaya çıkıp yok olan tipte aftların en büyük sebebi strestir. Dolayısıyla stresle baş etme tekniklerini öğrenmek aftınıza da iyi gelebilir.
- Sodyum lauryl sülfat içeren diş macunlarını kullanmayın.
- Çiğnerken konuşmayın.
- Diş yüzeylerindeki düzensizliklere baktırın.
- Adet döngüsündeki kadınlarda hormon değişikliğinden oluşan aftları sakinleştirmek için doğum kontrol hapı kullanılabilir.
- Demir, folik asit ya da B12 vitamini eksikliğinden kaynaklanan aft problemi için bu maddeleri hap olarak ağızdan almak bir çözüm olabilir.
Hızlı ve kolay hazırlanan, evde yapabileceğiniz aft tedavileri:
- Tuz ve Karbonat
-2 tatlı kaşığı su ya da 1 tatlı kaşığı karbonat
-1 bardak sıcak su
-> Tuzu ya da karbonatı sıcak suyla karıştırın. Ağzınızı aftlardan kurtulana kadar her gün 2 ya da üç kere düzenli olarak bu karışımla çalkalayın. Ayrıca isterseniz karbonata azıcık su ekleyerek bir macun hazırlayabilir ve hazırladığınız macunu aftın üzerine de uygulayabilirsiniz.
- Soğan
-Soğan dilimleri
-> Soğan dilimlerini aftın üzerine gelecek şekilde yerleştirin. 15 dakika kadar orada bekletin. Daha sonra ağzınızı soğuk suyla yıkayın. Ağzınızda bulunan soğan dilimleri sizi rahatsız edebilir ancak hem aftın acısını dindirmede hem de kendisini ortadan kaldırmada soğan oldukça etkili bir malzemedir.
- Kişniş yaprakları
-2 yemek kaşığı kişniş yaprağı
-1 bardak su
-> Kişniş yapraklarını suya ekleyin. Yapraklar suyun içindeyken suyu kaynatın. Demlene ve ılık olana kadar bekleyin. Elde ettiğiniz suyla ağzınızı günde 3 kere çalkalayın.
- Acı Tatlı Doğal İçecek
-1 tatlı kaşığı yarma kişniş çekirdeği
-1 tatlı kaşığı kimyon çekirdeği
-1 bardak süt
-Küçük bir parça palmiye şekeri ya da 1 tatlı kaşığı toz şekerkamışı şekeri.
-> Bütün malzemeleri süte ekleyip karıştırın. Karışımın miktarı yarıya inene dek karışımı kaynatın. Bu baharatlı tatlı sütü günde iki kez için.
- Bal
Eğer aftın olduğu bölgeyi saran o korkunç acıdan kurtulmak istiyorsanız bunun için bal kullanabilirsiniz. Parmağınızın ucuna azıcık bal alın. Daha sonra balı ağzınızın içindeki yaralara uygulayın. Bu işlemi günde 4 kez yapın. Balı uyguladığınız ilk an aftların yanar gibi acı verdiğini hissedeceksiniz ancak birkaç saniye sonra hem o yanma hem de aftın acısı geçmiş olacak.
- Kuru Üzüm
-Bir avuç kuru üzüm
-Bir orta boy fincan su
-> Üzümleri bir gece boyunca suda bekletin. Sabah üzümleri süzün ve yiyin.
- Erik suyu
-3-4 yemek kaşığı erik suyu
-Ağzınızı erik suyuyla çalkalayın. Bu işlemi günde 3-4 kez yapın. Alternatif olarak erik suyuna bir parça pamuk batırıp o pamuk parçasını da aftınızın üstüne uygulayıp birkaç dakika bekleme yöntemini de kullanabilirsiniz.
- Şap
-Yarım kaşık/1 tatlı kaşığı toz halinde şap
-> Şap tozunu ağzınızın içindeki yaraların üstüne uygulayın. Bir an için canınız yanabilir ancak birkaç saniye içinde bu his yok olacaktır. Günde 2-3 kere bu işlemi uygulayın.
- Greyfurt
-5-6 damla greyfurt suyu
-1 bardak su
-> Suya greyfurt suyunu ekleyin ve iyice karıştırın. Ağzınızı bu karışımla günde iki kez çalkalayın.
- Aloe Vera
-Aloe vera suyu
-> Aloe vera suyuyla ağzınızı çalkalayın ve aftların verdiği acıdan kurtulun. Bu işlemi haftada 3-4 kez uygulayın.
- Çay Ağacı
-3-5 çay ağacı yağı
-Çeyrek bardak sıcak su
-Pamuk
->Sıcak suyla çay ağacı yağını karıştırın. Pamuğu bu karışıma batırın. Daha sonra pamuğu pamuğu aftların olduğu bölgelere bastırın. Bu uygulamayı günde 3-4 kez yapın.
- Kuzukulağı
-Bir parça taze kuzukulağı
-> Kuzukulağı parçasını alın ve aftların olduğu bölgeleri ıslatacak şekilde uygulayın. Bir dakika beklettikten sonra uygulamayı sonlandırın ve işlemi tekrarlayın. Bu uygulaması oldukça hızlı olan işlemi uygularken ağzınıza gelecek acı tadı birazcık tölere etmelisiniz.
- Papatya
-3 yemek kaşığı kurutulmuş papatya yaprağı
-1 bardak su
-> Suyu kaynatın. Kurumuş papatya yapraklarını suya ekleyin. 2 dakika kadar daha kaynatın. Daha sonra papatyaların 5-7 dakika kadar demlenmesini bekleyin. Ilıyana kadar soğutun. Suyu süzün ve için. Bu papatya çayını günde 3-4 kez içerek aftlarınızı daha hızlı iyileştirebilirsiniz.
Aftlardan kurtulmak için hayatınızda ne gibi değişiklikler yapmalısınız?
Aftların verdiği acıdan kurtulmak ve daha hızlı iyileşmelerini sağlamak için aşağıda bahsedeceğimiz şeyleri hayatınızın bir parçası haline getirmelisiniz.
- Ağzınızı bol bol çalkalayın: 1 tatlı kaşığı karbonatı ya da tuzu yarım bardağın içinde çözün ve bu karışımla ağzınızı çalkalayın.
- Aftların üstüne magnezyum sütü uygulaması yapın.
- Aşındırıcı, baharatlı ya da acılı yiyecekleri tüketmekten kaçının: Bu tür bir beslenme şekli acının artmasına ve yaraların geç iyileşmesine sebep olur.
- Aft yaralarının üzerine buz uygulayın: Buzların aftların üzerindeyken erimesini sağlayın.
- Dişlerinizi nazikçe fırçalayın: Yumuşak bir fırçası ve köpüren bir diş macunu kullanın. Mesela Biotene ya da Sensodyne.
Yukarıda verdiğimiz bilgiler ışığında hayatınızda değişiklikler yaparak aftlardan kurtulabilirsiniz. Hepinize sağlıklı günler diliyoruz.